آئين نامه پرداخت قرض الحسنه

مقدمه :قال رسول الله (صلي الله عليه وآله) : اِنَّ اللهَ خَلَقَ خَلْقاً مِنْ رَحْمَتِهِ لِرَحْمَتِهِ بِرَحْمَتِهْ وَ هُمُ اْلَّذينَ يَقْضونَ الْحَوائِجَ لِلنّاسِ فَمَنِ اسْتَطاعَ مِنْكُمْ أَنْ يَكونَ مِنْهُمْ فَلْيَكُنْ (بحارالانوار ج53 صفحه 254 )  
ترجمه : خداوند متعال گروهي را از رحمت خود خلق نمود كه آن گروه رحمت با عملي كه رنگ وبوي رحمت الهي دارد واسطة نزول رحمت حق بر خلق خدا شوند. اين گروه رحمت كساني هستند كه حوائج مردم را برآورده مي نمايند سپس پيامبر مكرّم اسلام فرمودند چنانچه توانستي خود را در زمرة آن گروه مورد رحمت حق قراردهي كه مشكلي از مردم رفع نمائي واجب است كه اين كار را انجام دهي .
نكته: قابل توجه اين كه در سخنان گهر بار رسول گرامي ما هيچ گونه صفتي اعم از مسلم و يا مؤمن براي فرد نيازمند در نظر گرفته نشده و لذا در مسير رفع نياز عموم مردم قرارگرفتن توفيقي است كه رفيق هركس نخواهد شد .
نتيجه : بنابراين برادراني كه به گونه اي نقشي در پرداخت قرض الحسنه دارند برخود ببالند كه آنها خود رحمت خدايند و واسطة نزول رحمت الهي بر خلق خداشده اند. 

ماده 1- وام گيرنده= شخصي است كه براي رفع تمام يا قسمتي از نياز خود بدون واسطه يا توسط ضامن يا معرف از صندوق تقاضاي قرض الحسنه مي نمايد.
تبصرة 1- محل سكونت وام گيرنده الزاما تهران نخواهد بود . چنانچه سكونت و يا محل كار وي در شهرستان باشد به تشخيص معرف اول(عضو هيئت أمناء) پرداخت وام بلااشكال خواهد بود.
تبصرة 2- وام گيرنده مي تواند براي وام گيرندة ديگري ضامن شود به شرط آن كه معرف اول (عضو هيئت أمناء) پس از تأييد پرسشنامه اخذ وام علاوه بر چك ضمانت يك برگ چك بدون تاريخ معادل مبلغ وام به امضاء خودش ضميمة مدارك نموده به صندوق تحويل دهد. 
تبصرة3- وام گيرنده نمي تواند درزماني كه به صندوق بدهي دارد وام ديگري تقاضا نمايد مگر آن كه آن را تصفيه نموده باشد
ماده 2-ضامن= فردي است كه شرعاً و قانوناً متعهد پرداخت هرقسطي است كه توسط وام گيرنده به هر علتي پرداخت نشده باشد.
تبصره- ضامن خود ميتواند براي رفع نيازش از صندوق تقاضاي وام نمايد به شرط آن كه معرف اول (عضو هيئت أمناء) پس از تأييد پرسشنامه اخذ وام علاوه بر چك ضمانت يك برگ چك بدون تاريخ معادل مبلغ وام به امضاء خودش ضميمة مدارك نموده به صندوق تحويل دهد. 
ماده 3-معرف اول= هر يك از اعضاء هيئت امناء مي باشند كه شرعاً و قانوناً متعهدند تا هرقسطي كه توسط وام گيرنده ، ضامن و يا معرفين به هردليلي پرداخت نشود به ترتيبي كه در اين آئين نامه تصويب گرديده بپردازند.
ماده 4- معرف دوم= اشخاصي هستند كه مورد اعتماد هر يك از اعضاء هيئت امناء بوده و فرد يا افرادي را براي دريافت قرض الحسنه ويا به عنوان ضامن به صندوق معرفي مي نمايند.
ماده 5- معرفين صندوق= افرادي كه صلاحيت آنها توسط هيئت مديره يا امناء مورد تأييد قرار گرفته و براي هر يك سهمي تصويب نموده اند تابه متقاضي وام بر طبق مواد اين آئين نامه مستقيما قرض الحسنه پرداخت نمايند. بديهي است هريك از معرفين صندوق به ضمانت يكي از معرفين اول(اعضاء هيئت امناء) وام مي پردازند.
تبصرة 1- ميزان سهميه ماهيانه هر يك از معرفين درابتداي هر سال با توجه به شرائط جذب پول صندوق توسط هيئت مديره يا امناء تصويب مي گردد.
تبصرة 2- درصورت تقاضاي افزايش سهميه ، موضوع در جلسه هفتگي مطرح و پس از تصويب تغيير و يا عدم تغيير سهميه به معرف ابلاغ خواهد شد.
كليات پرداخت قرض الحسنه
مادة 6 – دريافت فرم تقاضاي قرض الحسنه= تقاضائي كه هر يك از معرفين دريافت مي نمايند بايد مورد بررسي قرار گرفته شود تا حدي كه براي معرف يقين حاصل شود كه پرداخت قرض الحسنه به متقاضي ضرورت دارد . بايد سعي نمودكه ازابتداي دريافت تا بررسي مدارك وپرداخت قرض الحسنه به متقاضي هيچگونه برخورد نا مناسب كه حكايت ازبي احترامي ، منت و پايمال نمودن شخصيت افراد باشد از هيچيك ازمجموعه اي كه در رابطه با متقاضي قرار مي گيرند اعم از معرفين ، مسئولين روز و كارمندان صندوق سر نزند تا خداي ناخواسته نه تنها اجري از اين عمل مستحب پرداخت قرض الحسنه نصيب عوامل اجرائي نشود بلكه وزر و گناه توهين به شخص مسلمان نيز بر دوشمان اضافه شده باشد. همان طور كه اين آئين نامه مصدَّر به حديث نبوي شد و همة مراحل قضاي حاجت مردم رنگ الهي به خود گرفت بايد كوشيد از دايره رحمت حق پا فراتر نگذاريم.

الف- وام هاي سهميه اي – مبلغ سهمية درهر هفته به تناسب موجودي در جلسات هفتگي تعيين مي گردد. توضيح اين كه ميزان سهميه هر يك از هيئت أمناء مساوي مي باشد كه بعد از ابلاغ به مدير داخلي ، برگه هاي وام صادر و توسط وي به افراد تحويل داده خواهد شد .
ب- وام هاي فوق العاده- كليه وام هاي فوق العاده از سهميه تحت شرايط خاص خودش در جلسات هفتگي به تصويب خواهد رسيد . میزان مسدودي براي هر وام به تناسب موجودي حداقل 50% مي باشد .
تبصرة 1 – چنانچه وامي 
از هر جهت اعم از مبلغ وام ، ميزان مسدودي و مدت بازپرداخت آن داراي شرايطي غير از شرايط مصوب اين آئين نامه باشد تصويب آن مشروط به رأي موافق حد اقل دو سوم اعضاء حاضر در جلسه هفتگي مي باشد .
تبصرة 2- زمان استفاده از كليه وام ها از تاريخ اختصاص سهم و تصويب تا يك ماه مي باشد .
تبصرة 3- هيچيك از معرفين حد اكثر تا بيش از مبلغ دو ميليون ريال از سهميه هفتة بعد نمي توانند استفاده نمايند .
تبصره 4- استرداد وجه مسدودي در آخرين سررسيد قسط و پس از پرداخت كل مبلغ وام مي باشد. چناچه در شرايط استثنائي وامي زود تر از سررسيد پرداخت گردد و مسدود كننده تقاضاي استرداد وجه مسدودي را بنمايد مسترد شدن وجه مسدودي طبق بند ب تبصرة 1 مي باشد.
تبصرة 5 معرفين مي توانند از سهمية يكديگر استفاده نمايند . در اينصورت فرد إعطا كننده سهميه ضامن وام نيز خواهد بود .
تبصره 6- معرفين نمي توانند با انضمام نمودن چند تقاضاي اخذ وام و جمع نمودن مبلغ مندرج در آنها ميزان وام را از سقف دو ميليون ريال بيشتر بپردازند . اين عمل در هر ماه يك بار آنهم تا سقف دو ميليون ريال مجاز خواهد بود.
مادة 8- مدت بازپرداخت قرض الحسنه= باز پرداخت كليه وام هاي از وجوه صندوق حد اكثر 15 ماه مي باشد و مدت باز پرداخت سهم مسدودي در اختيار معرف يا مسدود كننده خواهد بود .
مادة 9 ضمانت= ضامن علاوه بر تعهد شرعي و قانوني كه با امضاء پرسشنامه اخذ وام آن را اعلام مي نمايد بايد يك برگ چك عهدة بانكهاي رسمي از حساب جاري خود به حواله كرد صندوق پس انداز و قرض الحسنة جوادالائمه (عليه السلام) بدون تاريخ و معادل مبلغ وام به صندوق تحويل نمايد.
تبصره 1- چنانچه متن چك ضمانت ايرادي داشته باشد قبل از پرداخت وام بايد با پشت نويسي اصلاح و يا چك تعويض گردد .
تبصرة2- مبلغ مندرج در چك ضمانت نبايد كمتراز مبلغ وام باشد ولي اگر بيشتر باشد اشكالي ندارد.
تبصرة 3 – چك ضمانت بايد از يكي از بانكهاي استان تهران باشد و چنانچه چك ضمانت عهدة بانكهاي خارج از استان تهران باشد چنانچه توسط معرف اول( اعضاءهيئت امناء)كتبا در متن تقاضانامه مورد تأييد قرار گرفته باشد پرداخت وام بلا اشكال خواهد بود.
تبصرة 4 – چنانچه جهت ضمانت بيش از يك برگ چك ارائه شود در صورتي كه مجموع مبالغ آنها معادل يا بيشتر از مبلغ وام باشد پرداخت قرض الحسنه بلا اشكال مي باشد. 
مادة 10- مراحل أخذ قرض الحسنه : 
الف- متقاضي پس از مراجعه و دريافت پرسشنامة اخذ وام و كامل كردن موارد خواسته شده ، همراه با مدارك لازم به يكي ازمعرفين مراجعه مي نمايد .
ب- كليه معرفين بايد پس از اطمينان از صحت مطالب مندرج در پرسشنامه و مدارك مربوطه و اسناد ضمانت ، پرسشنامرايا باا مضاء خود مورد تأييد قرار داده و همراه مدارك به وام گيرنده تحويل تا جهت طي مرحله بعدبه صندوق مراجعه نمايد.
ج – مسئول روز مدارك و پرسشنامه را كه به امضاء معرف رسيده دريافت و پس از بررسي و كنترل آن را تأييد نموده و دستور ارائة اطلاعات مندرج در پرسشنامه را به كامپيوتر صادرمي نمايد .
د- پس از ارائة اطلاعات به كامپيوتر توسط كارمند باجه وام و امضاء قبوض اقساط و اسناد مربوطه توسط وام گيرنده ، مسئول روز آخرين بررسي را انجام داده تا پس از دريافت كارمزد ، دستور پرداخت وام را صادر نمايد . 
مادة 11- مراحل استرداد مدارك:  
1-استرداد مدارك پس از تأييد تسويه وام و تسويه حساب با معرف ، فقط به صاحب مدارك (ضامن) تحويل مي گردد.
توضيح 1- تسويه حساب وام يعني پرداخت كلية اقساط وام و ممهور نمودن قبض آخر به مهر
تسويه شد .
توضيح 2- تسويه حساب با معرف يعني بررسي پرداخت اقساط وام تا چنانچه قسطي توسط معرف پرداخت شده باشد استعلام دريافت وجوه آن اقساط و نهايتاً تسويه حساب با وام گيرنده به صورت تلفني يا كتبي از معرف گرفته شود.
2-   چنانچه اقساطي در سررسيد آنها پرداخت نشده باشد و وام گيرنده يا ضامن و يا ساير معرفين به معرفين اول (اعضاء هيئت امناء) آن را پرداخت نكرده باشند استرداد اسناد ضمانت منوط به اجازة كتبي معرفين اول (اعضاء هيئت امناء) خواهد بود .
3-   چنانچه تعدادي از اقساط توسط وام گيرنده پرداخت نشده باشد و معرف جهت دريافت چك ضمانت مراجعه نمايد چون در زمان مراجعة معرف ، وام گيرنده هنوز به صندوق بدهي دارد در صورتي چك ضمانت به وي تحويل داده خواهد شد كه بابت باقيماندة وام چكي معادل آن مبلغ به صندوق تحويل نمايد . 
4-   چنانچه معرفين اول (اعضاء هيئت امناء) وجه اقساط معوقه را از وام گيرنده ، ضامن و يا ساير معرفين صندوق دريافت نكرده باشند در صورت تمايل خود مي توانند چك ضمانت را به مهر صندوق ممهور و براي دريافت طلب خود اقدام قانوني انجام دهد.
5-   چنانچه وام گيرنده ، ضامن و يا ساير معرفين صندوق كلية تعهدات خود را انجام داده باشند معرف اول (عضو هيئت امناء) مي تواند مدارك را خود دريافت و به ضامن تحويل نمايد. 
6-   تحويل اسناد ضمانت به ضامن ، معرفين اول (اعضاء هيئت امناء) و يا وام گيرنده و يا شخص ديگري ( در صورت داشتن نامه از ضامن ) پس از خارج نمودن آن از كامپيوتر و ثبت تاريخ تحويل و امضاء دفتر اسناد ضمانت مجاز خواهد بود .

1-   در پايان هر ماه پس از انطباق قبوض اقساط معوقه هر معرف اول (عضو هيئت امناء) با ليست كامپيوتري آن ، مدير داخلي يك برگ چك معادل مبلغ معوقه به تاريخ پانزدهم ماه بعدي به عهده معرف مربوطه صادر مي نمايد تا توسط وي پرداخت گردد .
2-   اقساط معوقة وام هاي با مسدودي را نمي توان از مسدودي آن برداشت نمود .
3-   اقساط معوقة با مسدودي كامل را مي توان از مسدودي آن كسر كرد . 
تبصرة 1- درصورت عدم پرداخت به موقع چك اقساط معوقه توسط معرف اول (عضو هيئت امناء) ، هيچ نوع وامي اعم ازسهميه و يا فوق العاده و يا وام با سهميه براي وي تصويب نخواهد شد .
تبصرة 2- اگر ضامن و مسدود كننده يك نفر بوده و سهم صندوق از وام ، پرداخت شده باشد در صورت عدم وصول اقساط بعدي ازوام گيرنده و يا ضامن ، معرف اول (عضو هيئت امناء) مي تواند اين اقساط معوقه را از مسدودي برداشت نمايد .
مادة 13- اين آئين نامه در13 ماده در تاريخ 22/05/1380 جلسه هفتگي به تصويب رسيد.